Τι είναι ψυχική υγεία;

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας η ψυχική υγεία δεν αφορά μόνο στην παρουσία ή την απουσία κάποιας ψυχικής διαταραχής. Ο όρος Ψυχική Υγεία περιγράφει «την κατάσταση ευημερίας κατά την οποία κάποιος αντιλαμβάνεται και αξιοποιεί τις ικανότητές του, είναι ικανός να αντιμετωπίσει το καθημερινό στρες, εργάζεται παραγωγικά και μπορεί να συνεισφέρει στην κοινότητά του». Υπό το πρίσμα αυτό, η ψυχική υγεία επηρεάζεται και εξαρτάται σημαντικά από τις σχέσεις του ατόμου με τους άλλους και από το περιβάλλον του. Όλοι οι άνθρωποι κάποιες φορές μπορεί να αισθάνονται αγχωμένοι ή φοβισμένοι. Μπορεί οι περισσότεροι να ξεπερνούν αυτά τα συναισθήματα, αλλά υπάρχουν φορές που αυτά μπορεί να εξελιχθούν σ΄ ένα πιο σοβαρό πρόβλημα και αυτό μπορεί να συμβεί στον καθένα από εμάς.

Ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Κάποιος μπορεί να ξεπεράσει εύκολα τα αρνητικά συναισθήματα που βιώνει, ενώ κάποιος άλλος μπορεί να νιώθει ότι καταπιέζεται από αυτά για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Από τί μεταβάλλεται η ψυχική μας υγεία;

Οι συνθήκες της ζωής αλλάζουν διαρκώς και μαζί τους μεταβάλλεται και η ψυχική  διάθεση. Είναι απολύτως φυσιολογικό να μας κυριεύουν από καιρό σε καιρό αισθήματα θλίψης, ανησυχίας και φόβου. Τα αισθήματα αυτά μπορεί ωστόσο να αποτελέσουν πρόβλημα εάν παρεμβαίνουν στις καθημερινές δραστηριότητες και τις επηρεάζουν για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η ψυχική υγεία επηρεάζεται και δεν είναι πάντα η ίδια. Μπορεί να αλλάξει ανάλογα με τα γεγονότα που βιώνουμε,(π.χ. μείωση μισθού, απώλεια αγαπητού προσώπου), ανάλογα με τις πληροφορίες που λαμβάνουμε και ανάλογα με τις σκέψεις που κάνουμε για το δικό μας μέλλον ή των δικών μας ανθρώπων (θα βρουν εργασία τα παιδιά μου ή θα έχω φίλους όταν πάω για σπουδές κ.λπ.).

Ποιοι είναι οι τρόποι αντιμετώπισης και πρόληψης τέτοιων καταστάσεων;

  • Ανανεώνοντας τις σκέψεις: Οι αρνητικές σκέψεις σχετικά με τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω μας επηρεάζουν άμεσα τα συναισθήματά μας. Τα αρνητικά γεγονότα δεν γίνεται να τα αλλάξουμε καθώς πολλά από αυτά δεν εξαρτώνται από εμάς π.χ. ανεργία, προβλήματα σχέσεων κ.λπ.. Στο βαθμό όμως που αυτά τα αρνητικά γεγονότα θα επηρεάσουν την ψυχική μας υγεία εξαρτάται από το πόσο αφήνουμε αυτά να κυριεύσουν τις σκέψεις μας.
  • Επικοινωνώντας με άλλους: Ψυχολογικές έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι οι οποίοι διατηρούν διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις με τους γύρω τους, έχουν στατιστικά λιγότερες πιθανότητες να έρθουν αντιμέτωποι με κάποια ψυχική ασθένεια στο μέλλον. Η έκφραση των συναισθημάτων μας σε κάποιον άλλον, η συζήτηση καθώς και ο συμμερισμός των εμπειριών συμβάλλει στη διατήρηση της καλής ψυχικής διάθεσης. Μέσα από την επαφή με άλλους ανθρώπους δημιουργείται ένα δίκτυο στήριξης και συμπαράστασης. Σπάζοντας το κέλυφος της ατομικότητας με την ενεργό συμμετοχή σε επιμέρους ομάδες αναπτύσσεται το αίσθημα αλληλεγγύης, συμπαράστασης και υποστήριξης συμβάλλοντας έτσι πιο αποτελεσματικά και θετικά στην ψυχική υγεία.
  • Αξιοποιώντας το χρόνο: Ένας άλλος σημαντικός προστατευτικός παράγοντας της ψυχικής υγείας είναι η διαχείριση του χρόνου δημιουργικά. Αυτό σημαίνει ο καθένας να έχει δημιουργικές δραστηριότητες μέσα στην ημέρα του. Τέτοιες μπορεί να είναι η σωματική άσκηση (περπάτημα, γυμναστική), η ανάπτυξη κάποιου χόμπυ (ζωγραφική, μαγειρική), ή εθελοντική εργασία. Με το να ασχοληθεί κανείς με κάτι άλλο στο καθημερινό του πρόγραμμα αλλάζει παραστάσεις και ξεφεύγει από τις καταστάσεις που προκαλούν συναισθηματική φόρτιση, αβεβαιότητα, ένταση και ανησυχία. Επίσης, μέσα από τη δημιουργική αξιοποίηση του χρόνου διατηρεί το άτομο τη δημιουργικότητα και παρά τις ματαιώσεις και τις αντιξοότητες, ενισχύει το αυτοσυναίσθημά του.