Όταν η προβληματική συμπεριφορά καλύπτει μια μαθησιακή διαταραχή
Τα παιδιά που δυσκολεύονται στο σχολείο μερικές φορές φέρονται παράξενα – αντιστέκονται στις εργασίες ή αρνούνται να συμμετάσχουν,ή ακόμη και να γίνονται ενοχλητικά στην τάξη. Για τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, αυτά τα παιδιά μπορεί να φαίνονται προκλητικά ή αδιάφορα. Αλλά σε πολλές περιπτώσεις, οι συμπεριφορές τους είναι σημάδια μιας μη διαγνωσμένης μαθησιακής διαταραχής.
Μιλάμε για το πώς η προβληματική συμπεριφορά μπορεί να κρύβει μια μαθησιακή διαταραχή. Τα ξεσπάσματα μπορεί επίσης να είναι σημάδια άγχους, ΔΕΠΥ ή προβλημάτων αισθητηριακής επεξεργασίας, οπότε είναι σημαντικό να φτάσουμε στη ρίζα της συμπεριφοράς ενός παιδιού. Δώστε προσοχή στο αν το παιδί σας φερθεί άσχημα στο σχολείο ή στο σπίτι και σε ποιες περιστάσεις. Ρωτήστε και τους δασκάλους του. Είναι πιο πιθανό να συμπεριφέρεται άσχημα όταν του ζητείται να διαβάσει δυνατά ή κατά τη διάρκεια των μαθηματικών.Η συγκέντρωση συγκεκριμένων πληροφοριών θα είναι χρήσιμη εάν το παιδί σας κάνει αξιολόγηση, η οποία μπορεί να το βοηθήσει να λάβει την υποστήριξη που χρειάζεται.
Για την οικογένεια ενός 7χρονου κοριτσιού τα ξεσπάσματα στην είσοδο ήταν καθημερινό φαινόμενο. Το κορίτσι ήταν τόσο ταραγμένο που πήγαινε στο σχολείο κλαίγοντας και γαντζωνόταν στη μαμά της μέχρι να βγει ο διευθυντής και να τη βοηθήσει με τη βία να περάσει την μπροστινή πόρτα. Αυτό που αρχικά θεωρήθηκε ότι ήταν άγχος ή διαταραχή συμπεριφοράς αποδείχθηκε ότι ήταν μαθησιακή δυσκολία.
Τα παιδιά που δυσκολεύονται στο σχολείο μερικές φορές φέρονται παράξενα – αντιστέκονται στις εργασίες, αρνούνται να συμμετάσχουν, ακόμη και να γίνονται ενοχλητικά στην τάξη. Στους γονείς και τους εκπαιδευτικούς, αυτό μπορεί να φανεί ως προκλητικότητα ή αδιαφορία. Αλλά σε πολλές περιπτώσεις, αυτές οι συμπεριφορές είναι σημάδια μιας μη διαγνωσμένης μαθησιακής διαταραχής που μπορεί να κάνει τη ζωή στο σχολείο πιο δύσκολη.
Η κατανόηση της σχέσης μεταξύ συμπεριφοράς και μαθησιακών διαταραχών μπορεί να βοηθήσει τους γονείς και τους εκπαιδευτικούς να παρέχουν τη σωστή υποστήριξη – και να αποτρέψουν τα παιδιά από το να μείνουν πίσω σε ακαδημαϊκό και κοινωνικό επίπεδο.
Τι είναι η μαθησιακή διαταραχή;
Οι μαθησιακές διαταραχές έχουν τις ρίζες τους στον τρόπο με τον οποίο ο εγκέφαλος ενός παιδιού επεξεργάζεται τις πληροφορίες. Αυτές οι νευρολογικές διαφορές μπορεί να κάνουν την ανάγνωση, τη γραφή, τα μαθηματικά ή την προσοχή πολύ πιο δύσκολη από ό,τι για άλλα παιδιά. Οι δυσκολίες αυτές δεν οφείλονται σε έλλειψη νοημοσύνης ή εργατικότητας- μάλλον, προέρχονται από διαφορές στη λειτουργία του εγκεφάλου που καθιστούν τα μαθησιακά καθήκοντα πιο δύσκολα.
Οι γονείς και οι δάσκαλοι μερικές φορές υποθέτουν ότι ένα παιδί που δυσκολεύεται να μάθει δεν προσπαθεί αρκετά Αν ένα παιδί φέρεται παράξενα ή αρνείται να κάνει σχολικές εργασίες, συνήθως δεν είναι επειδή δεν θέλει να μάθει. Είναι επειδή κάτι το εμποδίζει.
Πώς οι μαθησιακές διαταραχές μπορεί να μοιάζουν με προβλήματα συμπεριφοράς
Καθώς τα παιδιά δεν μπορούν να εξηγήσουν τι τους συμβαίνει, η απογοήτευσή τους συχνά εμφανίζεται στη συμπεριφορά τους ή ακόμα και σε σωματικά συμπτώματα. Ένα παιδί μπορεί να απογοητεύεται εύκολα με την εργασία στο σπίτι, να φαίνεται αποδιοργανωμένο ή να αρνείται να ακολουθήσει οδηγίες. Η πρόβλεψη μιας δύσκολης σχολικής ημέρας μπορεί να κάνει τα παιδιά αγχωμένα, οδηγώντας σε λιποθυμίες, αποφυγή ή σωματικά συμπτώματα όπως στομαχόπονοι.
Ορισμένα παιδιά με μη διαγνωσμένες μαθησιακές διαταραχές έχουν σημαντική αποφυγή του σχολείου, κλείνονται ή ακόμη και αρνούνται να μπουν στο κτίριο. Άλλα μπορεί να έχουν καταρρεύσεις πριν από το σχολείο, αλλά καταφέρνουν να ρυθμίσουν τα συναισθήματά τους μόλις μπουν στην τάξη.
Δυσλεξία: Όταν η ανάγνωση οδηγεί σε απογοήτευση
Η δυσλεξία, η διαταραχή ανάγνωσης, είναι ένας από τους πιο κοινούς τύπους μαθησιακών δυσκολιών και συχνά παρουσιάζεται ως πρόβλημα συμπεριφοράς. Ένα παιδί που δυσκολεύεται να διαβάσει μπορεί να αποφεύγει τις εργασίες ανάγνωσης, να αρνείται να διαβάσει δυνατά ή να απογοητεύεται όταν του ζητείται να ολοκληρώσει εργασίες που βασίζονται στον γραμματισμό.
Τα παιδιά με δυσλεξία μπορεί επίσης να αναπτύξουν στρατηγικές για να κρύψουν τις δυσκολίες τους. Μερικά παιδιά γίνονται ο κλόουν της τάξης για να αποσπάσουν την προσοχή τους από τις αναγνωστικές υποχρεώσεις Άλλα μπορεί να συμπεριφέρονται σαν να μην τους ενδιαφέρει ή να ισχυρίζονται ότι το διάβασμα είναι βαρετό.
Διαταραχές μαθηματικών και γραφής: Αποφυγή και άγχος
Μεταξύ των διαφόρων τύπων μαθησιακών δυσκολιών, η δυσαριθμησία επηρεάζει συγκεκριμένα την ικανότητα του παιδιού να εργάζεται με αριθμούς, ενώ η δυσγραφία επηρεάζει την ικανότητά του να γράφει. Τα παιδιά με αυτές τις διαταραχές μπορεί να χρονοτριβούν, να «ξεχνούν» εργασίες ή να αναστατώνονται όταν τους ζητείται να κάνουν εργασίες που αφορούν ειδικά αυτούς τους τομείς.
Οι μαθητές με δυσγραφία μπορεί να δυσκολεύονται με τη γραφή, την ορθογραφία και την οργάνωση των σκέψεών τους στο χαρτί. Για ορισμένα παιδιά, η συγγραφή μιας και μόνο πρότασης είναι εξαντλητική και απογοητευτική. Αυτή η απογοήτευση μπορεί να οδηγήσει σε αποφυγή και οι δάσκαλοι μπορεί να υποθέσουν ότι το παιδί δεν έχει κίνητρο.
Η σχολική αποφυγή συνδέεται συχνά με μαθησιακές δυσκολίες. Τα παιδιά με μη διαγνωσμένες μαθησιακές διαταραχές μπορεί να αισθάνονται άρρωστα πριν από το σχολείο, να ζητούν να πάνε στη νοσοκόμα ή να ζητούν συχνά διαλείμματα για την τουαλέτα κατά τη διάρκεια του μαθήματος – ειδικά πριν από ένα δύσκολο μάθημα όπως η ανάγνωση ή τα μαθηματικά.
ΔΕΠΥ: Η παρορμητικότητα εκλαμβάνεται λανθασμένα ως προκλητικότητα
Η ΔΕΠΥ (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας) καθιστά επίσης τη μάθηση πολύ πιο δύσκολη. Πρόκειται για μια νευροαναπτυξιακή διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να εστιάζει, να ρυθμίζει τις παρορμήσεις και να διαχειρίζεται τις εργασίες του. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ μπορεί να έχουν πρόβλημα να ακολουθούν οδηγίες, να μένουν συγκεντρωμένα στο έργο τους ή να κάθονται ακίνητα – συμπεριφορές που μπορεί να εκληφθούν λανθασμένα ως προκλητικότητα.
Οι γονείς θα πουν ότι το παιδί τους μπορεί να συγκεντρωθεί για ώρες στα βιντεοπαιχνίδια, αλλά όχι στην σχολική εργασία, άρα πρέπει να είναι τεμπέλης ή τεμπέλα. Αλλά αυτό δεν ισχύει. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ δυσκολεύονται να ρυθμίσουν την προσοχή τους, πράγμα που σημαίνει ότι η εστίαση σε μη προτιμώμενες εργασίες είναι πολύ πιο δύσκολη γι’ αυτά.
Επιπλέον, η ΔΕΠΥ μπορεί να επηρεάσει τη συναισθηματική ρύθμιση. Τα παιδιά με ΔΕΠΥ έχουν συχνά χαμηλή ανοχή στην απογοήτευση. Μπορεί να πάνε από το μηδέν στο εκατό μέσα σε μια στιγμή – να ξεσπάσουν για μια απλή εργασία για το σπίτι, επειδή νιώθουν συγκλονισμένα.
Πώς οι μαθησιακές διαταραχές επηρεάζουν τη συναισθηματική ευημερία
Δεν είναι μόνο τα ακαδημαϊκά μαθήματα που υποφέρουν όταν ένα παιδί έχει μαθησιακή διαταραχή. Συχνά επηρεάζουν και την κοινωνική και συναισθηματική ευημερία του παιδιού.
Όταν τα παιδιά παλεύουν με τα ακαδημαϊκά μαθήματα, αυτό συχνά επηρεάζει την αυτοπεποίθηση και την αυτοεκτίμησή τους. Μπορεί να νιώθουν αμήχανα μπροστά στους συνομηλίκους τους ή να ανησυχούν μήπως τους φωνάξουν στην τάξη. Αυτό το άγχος μπορεί μερικές φορές να εμφανιστεί ως αποφυγή, επιθετικότητα ή πλήρης απομάκρυνση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα παιδιά μπορεί να αναπτύξουν άγχος ή κατάθλιψη ως αποτέλεσμα των προσπαθειών τους.Βλέπουμε παιδιά που εσωτερικεύουν τις ακαδημαϊκές τους δυσκολίες, κατηγορώντας τον εαυτό τους ότι δεν είναι αρκετά έξυπνα. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα αναξιότητας ή ακόμη και σε άρνηση του σχολείου.
Επιπλέον, τα παιδιά με μη διαγνωσμένες μαθησιακές διαταραχές μπορεί να δυσκολεύονται με τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις. Μπορεί να δυσκολεύονται να παρακολουθούν συζητήσεις, να ακολουθούν τους κανόνες στα παιχνίδια ή να θυμούνται οδηγίες. Αυτό μπορεί να δυσχεράνει τη δημιουργία φιλικών σχέσεων, οδηγώντας σε αισθήματα απομόνωσης.
Βήματα που πρέπει να ακολουθήσετε αν υποψιάζεστε μαθησιακή διαταραχή
Η αναγνώριση των σημείων των διαφόρων τύπων μαθησιακών δυσκολιών είναι το πρώτο βήμα, αλλά το να βρείτε τι πρέπει να κάνετε στη συνέχεια μπορεί να σας φανεί δύσκολο. Ευτυχώς, υπάρχουν σαφή βήματα που μπορούν να ακολουθήσουν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί για να κατανοήσουν καλύτερα τις προσπάθειες ενός παιδιού και να θέσουν σε εφαρμογή τη σωστή υποστήριξη.
Παρατηρήστε τα μοτίβα
Εάν η συμπεριφορά του παιδιού σας εγείρει κόκκινες σημαίες, το πρώτο βήμα είναι να αναζητήσετε μοτίβα. Δυσκολεύεται σε ένα συγκεκριμένο μάθημα; Συμπεριφέρεται σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας; Ο εντοπισμός του πότε και πού εμφανίζονται οι προκλήσεις μπορεί να βοηθήσει στην αποκάλυψη μιας υποκείμενης μαθησιακής διαταραχής.
Οι εκπαιδευτικοί και οι γονείς θα πρέπει να παρακολουθούν πότε εμφανίζονται προβλήματα συμπεριφοράς. Αν ένα παιδί συμπεριφέρεται άσχημα μόνο κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης ή των μαθηματικών, αυτό είναι ένα κόκκινο πανί που δείχνει ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο υποκείμενο πρόβλημα. Τα μοτίβα μας δίνουν σημαντικές ενδείξεις.
Ζητήστε επαγγελματική αξιολόγηση
Τα ΚΕΔΑΣΥ έχουν τη δυνατότητα να αξιολογήσουν τους μαθητές για μαθησιακές διαταραχές. Ο ιδιωτικός νευροψυχολογικός έλεγχος είναι επίσης μια επιλογή σε περίπτωση που διαφωνείτε με τα ευρήματα του σχολείου ή επιθυμείτε να αποκτήσετε πιο εξατομικευμένη εικόνα για τη συγκεκριμένη δυσκολία του παιδιού σας.
Η έγκαιρη παρέμβαση μπορεί να αποτρέψει χρόνια απογοήτευσης. Χωρίς διάγνωση, τα παιδιά μπορεί να εσωτερικεύσουν τις δυσκολίες τους και να πιστέψουν ότι δεν είναι αρκετά έξυπνα – κάτι που δεν είναι αλήθεια.
Εξερευνήστε τις στρατηγικές παρέμβασης
Μόλις εντοπιστεί μια μαθησιακή διαταραχή, η σωστή υποστήριξη μπορεί να κάνει τη διαφορά. Με στοχευμένες παρεμβάσεις, τα παιδιά μπορούν να αναπτύξουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να επιτύχουν ακαδημαϊκά και να νιώσουν μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στις ικανότητές τους.
Για τη δυσλεξία: Πολυαισθητηριακά προγράμματα ανάγνωσης, μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να ενισχύσουν τις δεξιότητες ανάγνωσης. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν επίσης να ενθαρρύνουν τη χρήση ακουστικών βιβλίων, να παρέχουν επιπλέον χρόνο για τις εργασίες και να χρησιμοποιούν διδασκαλία βασισμένη στη φωνητική για να ενισχύσουν την αναγνωστική αυτοπεποίθηση.
Για διαταραχές στα μαθηματικά και τη γραφή: Οι δομημένες, βήμα προς βήμα μέθοδοι διδασκαλίας, οι γραφικοί οργανωτές και οι πρακτικές στρατηγικές μάθησης μπορούν να κάνουν τις σύνθετες μαθηματικές έννοιες πιο εύκολα κατανοητές. Τα εργαλεία μετατροπής ομιλίας σε κείμενο και ο επιπλέον χρόνος στις εργασίες μπορούν επίσης να υποστηρίξουν τα παιδιά που δυσκολεύονται με τη γραφή.
Για τη ΔΕΠΥ: Η καθοδήγηση της εκτελεστικής λειτουργίας, οι δομημένες ρουτίνες και η συμπεριφορική θεραπεία μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να διαχειριστούν την εστίαση, την οργάνωση και την αυτορρύθμιση, καθιστώντας τα σχολικά καθήκοντα πιο εύκολα διαχειρίσιμα. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί να βελτιώσει την ικανότητα συγκέντρωσης των μαθητών.
Τα σχολεία μπορούν επίσης να παρέχουν διευκολύνσεις, όπως επιπλέον χρόνο στα τεστ ή τροποποιημένες εργασίες για να υποστηρίξουν τα παιδιά με μαθησιακές διαταραχές.
Γιατί η έγκαιρη παρέμβαση έχει σημασία
Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση και να αποφύγουν την περιττή απογοήτευση. Όσο νωρίτερα εντοπίσουμε μια μαθησιακή διαταραχή, τόσο νωρίτερα μπορούμε να θέσουμε σε εφαρμογή υποστηρικτικά μέτρα. Η διάγνωση δεν έχει να κάνει με το να βάζουμε ταμπέλες στα παιδιά. Έχει να κάνει με το να τους δώσουμε τα κατάλληλα εργαλεία για να πετύχουν.